اگر روزی شما هم با داغ شدن بیش‌ازحد جاروبرقی مواجه شدید، می‌توانید علت آن را در یکی از موارد ذیل پیدا کنید. برخی مواقع، خود به‌تنهایی می‌توانید علت داغ شدن دستگاه را پیدا کنید و برای برطرف کردن مشکل چاره‌اندیشی نمایید؛ اما گاه، این مسئله تنها به دست یک تعمیرکار حرفه‌ای و مجرب حل خواهد شد.
چرا موتور جاروبرقی بیش‌ازحد داغ می‌شود؟
موتور یا کمپرسور، قلب وسایل الکترونیکی نظیر جاروبرقی است. کارکرد درست جاروبرقی، بستگی به کارکرد صحیح موتور آن دارد. وقتی می‌گوییم جاروبرقی داغ شده است، درواقع منظورمان گرم شدن بیش‌ازحد موتور آن است که دلایل مختلفی دارد.
معمولاً داغ شدن موتور جاروبرقی، تا حدی طبیعی است. اگر دقت کرده باشید وقتی حدوداً ۲۰ تا ۳۰ دقیقه با جاروبرقی کار می‌کنید و موتور آن داغ می‌شود، سیستم ایمنی طراحی‌شده برای جاروبرقی، موتور را متوقف می‌کند تا از آسیب رسیدن به آن جلوگیری شود. البته این برای آن مدل از جاروبرقی‌هایی است که دارای ترموستات هستند.
اما مشکل داغ شدن جاروبرقی از جایی آغاز می‌شود که اولاً میزان حرارت جاروبرقی، بیش‌ازحد نرمال باشد و برخلاف انتظارها، جاروبرقی خودبه‌خود خاموش نشود. به‌غیراز این اگر موتور جاروبرقی زودبه‌زود داغ شود و موجب خاموشی جاروبرقی گردد، حتماً باید دنبال علت داغ شدن بیش‌ازحد جاروبرقی بود و قطعاتی را که از سلامت کامل برخوردار نیستند و در داغ شدن جاروبرقی نقش دارند را شناسایی کرد.
خرابی ترموستات
اکثر قریب‌به‌اتفاق جاروبرقی‌های امروزی، دارای ترموستات هستند. ترموستات، مهم‌ترین بخش سیستم ایمنی جاروبرقی است که دمای داخلی دستگاه را مدیریت می‌کند و وقتی تشخیص می‌دهد که جاروبرقی بیش‌ازحد مجاز داغ شده و احتمال صدمه به موتور و دیگر قسمت‌های دستگاه وجود دارد، فرمان خاموش شدن آن را صادر خواهد کرد.
ترموستات باید در زمان خود وارد عمل شود؛ در غیر این صورت نه‌تنها موتور بلکه بخش‌های دیگر از جاروبرقی نیز دچار آسیب می‌شوند. نشانۀ مهم این آسیب‌ها، بوی داغی است که در فضا می‌پیچد؛ بنابراین اگر در زمان استفاده از جاروبرقی، متوجه شدید که با گذشت تنها ۱۰ دقیقه از زمان روشن شدن دستگاه، بوی داغی از موتور بلند شد، این احتمال را قویاً در نظر بگیرید که ترموستات آن خراب است و به‌درستی عمل نمی‌کند.
روش مؤثر دیگری که برای کسب اطمینان از سلامت یا عدم سلامت ترموستات وجود دارد، چک کردن این قطعه با استفاده از اُهم‌متر است. با این کار مطمئن می‌شوید که ترموستات از کار افتاده و باید حتماً تعویض گردد.
برای مطالعه:علت جرقه زدن موتور جاروبرقی
وقتی بُرد الکتریکی یا مغز دستگاه از کار می‌افتد
یکی از مهم‌ترین قسمت‌های جاروبرقی، بُرد الکتریکی است. همان‌طور که می‌دانید بُرد الکتریکی، مغز وسایل برقی است که به بخش‌های مختلف از این سیستم دستور می‌دهد. (حتی اگر همه قسمت‌های جاروبرقی از جمله فن و ترموستات، سالم باشند و به‌خوبی کار کنند، چنانچه عملکرد بُرد با اختلال مواجه شود، نمی‌توانند وظایف خود را به‌خوبی انجام دهند.)
وقتی متوجه داغ شدن بیش‌ازحد جاروبرقی می‌شوید، این احتمال وجود دارد که بُرد دستگاه دچار مشکل شده باشد و نتواند در زمان مناسب، به موتور دستور خاموش شدن بدهد.
معمولاً یکی از دلایل ناتوانی برد الکتریکی در تحلیل اطلاعات، سوختن آن است. در این وضعیت، علی‌رغم آنکه ترموستات به‌درستی کار خود را انجام می‌دهد و به‌خوبی می‌داند که زمان خاموشی موتور فرا رسیده، بُرد قادر به انتقال اطلاعات به موتور نیست. در صورت خرابی و آسیب‌دیدگی برد الکتریکی جاروبرقی، باید به فکر تعمیر و یا تعویض آن بود.
ایرادات فن موتور و ارتباط آن به داغ شدن بیش‌ازحد جاروبرقی
وقتی متوجه داغ شدن بیش‌ازحد جاروبرقی می‌شوید، یکی از اولین اقداماتی که باید انجام دهید، بررسی فن موتور است. همان‌طور که می‌دانید، فن جاروبرقی، وظیفه خنک کردن موتور را بر عهده دارد و اگر به‌درستی کار نکند، دمای موتور پیوسته افزایش می‌یابد. به نظر می‌رسد خرابی فن جاروبرقی مشکلی شایع و پرتکرار است و فارغ از اینکه جاروبرقی از چه برند و چه مدلی باشد، گاه دچار چنین مشکلی خواهد شد.
برای کسب اطمینان از کارکرد صحیح فن، کافی است وقتی جاروبرقی داغ کرده، در آن را باز کنید و بدون آنکه به جارو دست بزنید، موتور را روشن نمایید. چنانچه فن مشکل داشته باشد، کار نمی‌کند و یا بسیار سخت کار خواهد کرد. تعمیرکاران، معمولاً برای رفع مشکل فن، تعویض کردن آن را پیشنهاد می‌دهند.
نیم‌سوز شدن موتور؛ علت داغ شدن بیش‌ازحد جاروبرقی
اگر به ساختار جاروبرقی دقت کرده باشید، احتمالاً می‌دانید که موتور آن، از یک سیم‌پیچ اصلی و یک سیم‌پیچ کمکی برخوردار است. گاهی پیش می‌آید که میان حلقه و کلاف‌های اتصال این سیم‌پیچ‌ها اتصالی به وجود آید. این اتفاق موجب کوتاهی مسیر جریان الکتریکی شده و درنتیجه آن، میدان مغناطیسی مناسبی برای گردش موتور و کارکرد جاروبرقی تشکیل نخواهد شد. این رخداد منجر به نیم‌سوز شدن موتور می‌شود و در صورت تکرار چندباره، موتور را به‌صورت کامل می‌سوزاند.
موتورهای نیم‌سوز، بیش‌ازحد انرژی مصرف می‌کنند و ازآنجایی‌که بر سلامت موتور تأثیرات منفی می‌گذارند، لازم است که برای تعمیر آن‌ها فکری شود. متخصصان تعمیر جاروبرقی، معمولاً عوض شدن سیم‌پیچی سیستم را بهترین راه‌حل برای رفع مشکل می‌دانند. هرچند آن‌طور که تجربه نشان داده، تعویض موتور، راهکار مؤثرتری برای حل مسئله است.
برای مطالعه: علت بوی سوختگی از جاروبرقی
وقتی بار واردآمده به موتور، بیش از ظرفیت آن است
می‌دانیم که موتورهای جاروبرقی، با توان‌های مختلفی ساخته شده‌اند. با این حال هر یک از آن‌ها، ظرفیت نامی مشخص و محدودی دارند. چنانچه به دلایل مختلف از جمله آسیب‌دیدگی برخی مدارها، بیش از ظرفیت موتور به آن، بار وارد شد، جاروبرقی داغ می‌کند. درواقع با اعمال بار اضافی، جریان عبوری از سیم‌های آن، افزایش می‌یابد و موتور، میزان زیادی از نیروی خود را از دست می‌دهد. این نیرو نه با سطح سیم‌پیچی همخوانی دارد و نه با دور موتور! درنتیجه دمای موتور سریعاً داغ شده و ادامه چنین وضعیتی، منجر به سوختن موتور خواهد شد.
اگر بخواهیم در یک تعریف ساده‌تر، بار موتور جاروبرقی را برای شما توصیف کنیم، باید بگوییم منظور از بار، همان فشاری است که با کار کردن جاروبرقی بر موتور آن وارد می‌شود. فرض کنید مدت طولانی جاروبرقی را روشن کرده و بدون استراحت دادن، با آن کار می‌کنید؛ مسلم است که فشار زیادی به موتور وارد شده و حرارت آن بالا می‌رود.
البته میزان کارکرد جاروبرقی، تنها یکی از دلایل اعمال بار اضافی بر این دستگاه است. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، گاه علت بار اضافی، خراب شدن مدارهای سیستم است.
برای مطالعه:علت تمام شدن زغال جاروبرقی
اما چگونه می‌توان زیاد بودن بار موتور را تشخیص داد؟
اولین و مهم‌ترین نشانه، این است که جاروبرقی، بی‌وقفه کار می‌کند و سریعاً داغ می‌شود؛ اما این تنها معیار برای تشخیص مشکل نیست. بهترین کار، استفاده از یک آمپرمتر برای بررسی مدارهای جاروبرقی است. اگر متوجه وجود بار اضافی در موتور شدید، حتماً با تعمیرکاران مجرب جاروبرقی مشورت کنید و مسئله را با آن‌ها در میان بگذارید.
راهکار
با تخلیۀ بموقع کیسۀ زبالۀ جاروبرقی، مانع از داغ شدن بیش‌ازحد موتور شوید
یکی از اصول مهم در مراقبت از جاروبرقی، تخلیۀ کیسۀ زباله آن در زمان پر شدن است. اگر درحالی‌که می‌دانید کیسۀ جاروبرقی، پر از آشغال و زباله شده، از آن استفاده کنید، فشار زیادی به موتور وارد می‌شود و مشکلاتی در ادامه پدید می‌آید که داغ شدن بیش‌ازحد موتور، یکی از آن‌ها است. البته از دیگر پیامدهای پر بودن کیسۀ جاروبرقی، کاهش توان مکش دستگاه است که جارو کردن را کمی سخت می‌کند. شاید برایتان عجیب باشد اما آن‌طور که تجربه نشان داده در چنین مواقعی حتی ممکن است کثیفی‌ها و گردوغبار، از قسمت پشتی جاروبرقی خارج شوند و مجدداً اتاق را کثیف نمایند.
برای کسب اطمینان از اینکه علت داغ شدن بیش‌ازحد جاروبرقی، پر بودن کیسه یا پاکت زبالۀ آن است، دقت کنید که آیا هم‌زمان با داغ شدن موتور جارو، قدرت مکش آن نیز کاهش پیدا کرده یا نه؟ اگر پاسخ مثبت باشد، احتمالاً وقت تخلیۀ کیسۀ زباله فرا رسیده و با خالی شدن آن، مشکل رفع می‌شود؛ اما آیا کاهش توان مکش جاروبرقی، خود به‌تنهایی می‌تواند علت داغ شدن بیش‌ازحد جاروبرقی باشد؟ پاسخ مثبت است و توضیح آن را در ادامه خواهید خواند.
کاهش مکش جاروبرقی و داغ شدن بیش‌ازحد دستگاه
عوامل متعددی را می‌توان نام برد که بر توان مکش جاروبرقی تأثیر می‌گذارند و آن را کاهش می‌دهند. یکی از این موارد را در بخش گذشته متوجه شدید. درست است؛ وقتی کیسۀ زبالۀ جاروبرقی پر می‌شود، مکش آن نیز کاهش می‌یابد. به‌غیراز آن، مسدود شدن لوله‌های جاروبرقی و یا انسداد در فیلتر هوای دستگاه، در کاهش مکش جاروبرقی نقش دارند.
با کاهش قدرت مکش جاروبرقی، فشار زیادی بر موتور تحمیل خواهد شد. نتیجه این فشار، آسیب‌دیدگی موتور است که علائم آن با داغ شدن موتور بروز پیدا می‌کند.
آیا کثیف بودن فیلتر هوا باعث داغ شدن بیش‌ازحد جاروبرقی می‌شود؟
هنگامی‌که فیلتر هوا جاروبرقی، کثیف می‌شود، تبادل هوا در موتور به‌درستی انجام نمی‌شود و درنتیجه دمای موتور بالا می‌رود. همان‌طور که پر بودن کیسۀ جاروبرقی وعدم تخلیۀ آن، می‌تواند موتور را تحت‌فشار قرار دهد، مسدود شدن فیلترها نیز مشکلات مشابهی را برای موتور به وجود می‌آورد.
علت مسدود شدن فیلترها کاملاً واضح است؛ وقتی گردوغبار، رطوبت و دیگر کثیفی‌ها، روی هم انباشته می‌گردد، فیلتر هوا مسدود می‌شود. البته گرفتگی لولۀ هوا جاروبرقی، تنها بر کارکرد موتور تأثیر نداشته و در عملکرد کلی دستگاه نیز اخلال ایجاد خواهد کرد.
وقتی کلید پاور (On/Off) از مرکز کار نمی‌کند
وقتی دکمۀ روشن شدن جاروبرقی را فشار می‌دهید و آن را راه می‌اندازید، در ابتدا سیم‌پیچ راه‌انداز و یا سیم‌پیچ کمکی، وارد مدار می‌شود و با راه‌اندازی سیم‌پیچ اصلی، از مدار خارج خواهد شد. با خراب شدن کلید گریز از مرکز، سیم‌پیچ راه‌انداز، قادر به خروج از مدار نیست و همین باعث می‌شود که سیم‌پیچ راه‌انداز، در کنار سیم‌پیچ اصلی، از جریان استفاده کند و موجب داغ شدن موتور جاروبرقی شود.
تعمیرکاران جاروبرقی برای کسب اطمینان از خرابی کلید گریز از مرکز و سرویس آن، به صدای کنتاکت ورود و خروج سیم‌پیچ کمکی گوش می‌دهند و از درستی عملکرد آن مطمئن می‌شوند.
جمع‌بندی
۹ علت داغ شدن بیش‌ازحد جاروبرقی را برایتان ذکر کردیم. تجربه نشان داده که دلایل داغ شدن بیش‌ازحد جاروبرقی، از این ۹ موردی که اشاره کردیم، خارج نیست؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که اگر با داغ شدن بیش‌ازحد جاروبرقی مواجه شدید در ابتدا این موارد را بررسی کنید و اقدامات اولیه را برای تعمیر آن انجام دهید. اگر خود از عهده رفع مشکل برنمی‌آیید، حتماً با تعمیرکاران حرفه‌ای دراین‌باره مشورت کنید.
تعمیر جاروبرقی